Η Παιονία και οι Παίονες κατά την μακραιωνή ιστορική τους πορεία διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα πράγματα του Βορειοελλαδικού χώρου. Ειναι ονόματα που τα συναντούμε στην αρχαία ιστορία και στο ομηρικό έπος της Ιλιάδας. Η παρουσία των Παιόνων έγινε εντονότερη κατά την περίοδο του Μακεδονικού βασιλείου, για να ακολουθήσει στα μετέπειτα ρωμαϊκα βυζαντινά χρόνια την τύχη της Μακεδονίας.
Η χώρα των Παιόνων και οι παιονικές πόλεις επιβίωσαν για πολλούς αιώνες αν και λόγω γεωγραφικής θέσης δέχθηκαν αναρίθμητες επιθέσεις και υπέστησαν ανεπανόρθωτες καταστροφές. Σε αρκετά ιστορικά έργα γίνεται σημαντική αναφορά στην Παιονία και στους Παίονες όπως στο Kleine Schziften Zuz Alten Geschichte Leipzig 1893 του Gustav Droyser.
Ο Θείος Όμηρος αναφέρει επανειλημμένα στα έργα του τα ονόματα Παίονες, Παιονία, Παίων. Αυτό ειναι δείγμα πως ήταν γνωστά στα μακρινά απο εμάς εκείνα χρόνια και επιπλέον πως οι Παίονες πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο με αρχηγούς τους Βασιλείς Πυραίχμη και Αστεροπαίο. Για την ιστορία, οι δυο Παίονες βασιλείς έπεσαν νεκροί σε μονομαχίες. Ο Πυραίχμης από τον Πάτροκλο και ο Αστεροπαίος από τον Αχιλλέα. Ο γερο-Πέλασγος, βασιλιάς του Άργους, ορίζει το πελασγικό κράτος από την Πελοπόννησο έως την Παιονία και την Ήπειρο.
Σε αρχαία ευρήματα της περιοχής πήλινα αγγεία, αμφορείς νομίσματα αναπαριστώνται δείγματα λατρείας για την άμπελο και το κρασί. Κομμάτι αναπόσπαστο στην καθημερινή ζωή των αρχαίων κατοίκων. Κατά την Ρωμαϊκή εποχή και την Βυζαντινή περίοδο κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η αμπελουργία και η παραγωγή εξαιρετικού κρασιού και τσίπουρου. Κατά δε την περίοδο της Τουρκοκρατίας τα κρασιά της Παιονίας είχαν μεταφερθεί σε πολλά σημεία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, με κεντρικό σημείο παραγωγής και εμπορίας την Γουμένισσα. Τα εξαιρετικά κρασιά από τις μοναδικές Ελληνικές ποικιλίες νεγκόσκα και ξυνόμαυρο είχαν κατακλύσει τις ταβέρνες και τα καπηλειά της Κωνσταντινούπολης, κάτι που καταμαρτυρούν και τα πολλά τιμολόγια που έχουν βρεθεί με ημερομηνίες εκείνης της εποχής.
Σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή της Παιονίας καλλιεργούνται εξαιρετικές ποικιλίες αμπέλων με σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας και οινοποίησης αποδίδοντας μοναδικά κρασιά τα οποία κυριαρχούν στην Ελληνική αγορά και εξάγονται σε πολλές χώρες του εξωτερικού.